'Maatregelen nodig om vastgoed- en hypotheekfraude tegen te gaan'

De politie, Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB), Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en Stichting Fraudebestrijding Hypotheken (SFH) vragen de overheid om maatregelen te nemen om vastgoed- en hypotheekfraude tegen te gaan. De maatschappelijke schade bij vastgoed- en hypotheekfraude is groot. Met concrete voorstellen vragen zij de Tweede Kamer om meer wettelijke en praktische mogelijkheden om financieel-economische criminaliteit effectief tegen te gaan.
burenruzie, woningen, huizen, flat, hoogbouw, Foto: Korpsmedia politie / istock

Doordat hypotheekverstrekkers op dit moment inkomensgegevens niet onafhankelijk kunnen verifiëren blijft er – zeker in de huidige markt − een prikkel om een hoger inkomen op te geven. Dit zorgt voor een breed maatschappelijk probleem. Zo leidt dit niet alleen tot oneerlijke concurrentie waarbij huizenprijzen worden opgedreven, maar kan crimineel geld eenvoudig worden witgewassen door een woning aan te kopen of te verbouwen en te verkopen met een waardevermeerdering.

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat er jaarlijks in Nederland voor miljarden wordt witgewassen. Door het prijsopdrijvend effect van deze fraude raakt het de samenleving als geheel in een toch al krappe woningmarkt. Crimineel geld wordt witgewassen en er is minder belastingopbrengst waardoor de schatkist wordt benadeeld.

Door in te zetten op een integrale samenwerking waarin partijen informatie kunnen delen, kunnen gezamenlijke risico’s vroegtijdig worden gesignaleerd. Zo willen hypotheekverstrekkers het inkomen van klanten kunnen verifiëren bij de Belastingdienst om te voorkomen dat criminelen met vervalste inkomensgegevens − zoals werkgeversverklaringen of zogenaamde inkomsten uit onderneming − een hypotheek aanvragen.

Verder zou het helpen als de politie in het geval van fraude informatie kan delen met hypotheekverstrekkers, zodat er maatregelen kunnen worden genomen om fraude en witwassen te stoppen. Op die manier zet je de mogelijkheid tot frauderen aan de voorkant dicht.
Versterking poortwachtersrol notarissen

Ook het versterken van de poortwachtersrol van notarissen is een belangrijk onderdeel. De notariële aanpak richt zich op drie belangrijke verbeteringen.

Allereerst is een snelle invoering van het Centraal Aandeelhoudersregister (CAHR) van belang, zodat duidelijk kan worden wie er schuilgaat achter een onderneming die zich bezighoudt met criminaliteit.

Daarnaast moeten notarissen elkaar kunnen waarschuwen bij vermoedens van fraude. Dit vereist een onderlinge doorbreking van hun geheimhoudingsplicht.

Tot slot is het wenselijk dat notarissen de koopovereenkomst opstellen bij vastgoedtransacties, zodat misbruik en fraude in een eerder stadium worden gesignaleerd en voorkomen.