Zwakkere dollar raakt pensioenfondsen meer dan daling beurskoersen

In het eerste kwartaal van 2025 daalde de waarde van de beleggingen van Nederlandse pensioenfondsen in totaal met € 54 miljard (-3%) door koersveranderingen, blijkt uit nieuwe cijfers van DNB. Bij buitenlandse beleggingen droegen met name negatieve wisselkoersmutaties bij aan de verliezen. Met behulp van derivaten compenseerden pensioenfondsen een aanzienlijk deel van dit valuta-effect.

Nederlandse pensioenfondsen beheerden aan het einde van het eerste kwartaal van 2025 een vermogen van € 1771 miljard. Bijna de helft hiervan, zo'n € 808 miljard, houden zij aan in andere munteenheden dan de euro. Voor een groot deel zijn dit beleggingen in Amerikaanse dollars, ter waarde van € 551 miljard.

De beleggingen in dollars betreffen overigens niet alleen beleggingen in de Verenigde Staten (€ 450 miljard). Ook in andere landen wordt er voor een aanzienlijk bedrag in dollars belegd (€ 101 miljard), bijvoorbeeld in Zuid-Amerikaanse landen en zogeheten laagbelastende jurisdicties als de Bahama's en de Kaaimaneilanden, waar diverse Chinese bedrijven geregistreerd staan met als doel toegang te krijgen tot internationale aandelenbeurzen.

Hoewel Nederlandse pensioenfondsen dus een groot deel van hun beheerd vermogen in andere valuta dan de euro beleggen, zijn hun verplichtingen in euro's, aangezien de pensioenen in euro's worden uitbetaald.

Doordat de dollar en verschillende andere valuta in het eerste kwartaal van 2025 in waarde daalden ten opzichte van de euro, nam de waarde van deze beleggingen omgerekend naar euro's af. 

Dit valuta-effect was het grootst bij de Amerikaanse dollar: de verliezen door wisselkoersmutaties bedroegen hier € 24 miljard (-4%). Bij andere munteenheden bedroegen de verliezen door het valutarisico € 3 miljard (-1%). Daarbovenop waren er ook nog verliezen door dalende beurskoersen van € 11 miljard op alle beleggingen in vreemde valuta (-1,3%) en van € 16 miljard op beleggingen in Euro (-1,7%). 

Volgend op het eerste kwartaal zette de daling van de Amerikaanse dollar door, met nog eens circa -4,9% per eind mei, een valuta-effect van circa € -27 miljard. Aandelenkoersen daarentegen herstelden zich. Bijvoorbeeld de toonaangevende S&P index steeg met 5,3%. Koersen van obligaties daalden. Naar schatting bedroeg de koerswinst over de beleggingen in Amerikaanse dollar circa € 14 miljard.

Pensioenfondsen dekken een deel van het valutarisico af met behulp van derivaten. Dit zijn financiële producten die, in dit geval, tegengesteld bewegen aan de wisselkoersen. Als bijvoorbeeld de dollar in waarde daalt, stijgt de waarde van deze derivaten en compenseert zo voor een deel de verliezen.