De handelsconflicten tussen de VS en de rest van de wereld zetten ook het Nederlandse MKB onder druk. Reden voor NLInvesteert, het grootste financieringsplatform voor het MKB, om op te roepen tot steun voor deze bedrijven. In het eerste kwartaal van 2025 verstrekte het bedrijf nog een recordbedrag van 100 miljoen euro aan krediet. “We zien dat bedrijven ondanks alles nog kansen zien,” zegt directeur Dirkjan Takke. “Maar we zien ook dat de onzekerheid die door president Trump is veroorzaakt, begint door te werken in de economie. De impact voor het MKB kan ingrijpend zijn. De overheid zal dan met maatregelen moeten komen.”
Volgens Takke is het onvermijdelijk dat hogere importtarieven gevolgen hebben voor een open economie als de Nederlandse. “De voorlopige 10%-heffing voor Nederland gaan bedrijven die naar de VS exporteren al direct merken in hun omzet. Maar ook bedrijven die handelen met belangrijke handelspartners van de VS, zoals Duitsland en Italië gaan indirect de pijn voelen.”
Ook uit een recent ING-onderzoek blijkt dat MKB-ondernemers de internationale politiek – en dan vooral het beleid van Trump – belangrijker vinden dan het Nederlandse kabinetsbeleid. Bijna de helft wijst ‘Trump’ aan als de grootste factor voor hun bedrijfsvoering.
De VS en China hebben weliswaar deze week een tijdelijk bestand afgekondigd in hun handelsoorlog, maar de onzekerheid blijft. Hogere handelstarieven lijken uiteindelijk onvermijdelijk. Uiteindelijk met structurele impact als de situatie lang aanhoudt. Overheidssteun is dan nodig, stelt Takke. “Liefst voordat bedrijven echt failliet gaan.” Zo’n steunpakket hoeft niet op het niveau van de coronasteun, meent Takke. “Maak gebruik van wat er al is, zoals overheidsgaranties bij kredietverlening. Dat verlaagt de financieringskosten voor het MKB en zorgt ervoor dat kredietlijnen beschikbaar blijven, ook bij tegenwind. Banken zijn nu al terughoudend en zullen dat bij aanhoudende onzekerheid alleen maar meer worden. Financiering is echter ook bij economische tegenwind keihard nodig.”
Takke ziet dat kredietverstrekkers strenger selecteren. Niet alleen vanwege het stijgende recessierisico, maar ook op basis van de impact van de handelsoorlog. “NLInvesteert heeft eerder dit jaar besloten om de kredietcriteria aan te scherpen op het punt van exportafhankelijkheid. Dit is simpelweg een risico waar je als financier rekening mee moet houden.”
NLInvesteert kijkt daarbij verder dan alleen de huidige omzet. “We kijken ook naar de pipeline. Als een ondernemer sterk afhankelijk is van de VS – direct of indirect via andere landen of bedrijven – dan is dat een rode vlag. We vragen dan hoe omzetverliezen kunnen worden opgevangen, en hoe lang de ondernemer zijn schuldverplichtingen kan nakomen als het tegenzit.”
Volgens het CBS is de economische groei in Nederland al vier kwartalen op rij aan het dalen. In het eerste kwartaal groeide de economie nog met slechts 0,1 procent ten opzichte van het kwartaal ervoor. “Dat komt vooral door teruglopende bedrijfsinvesteringen in vaste activa, zoals auto’s en bestelwagens,” aldus Takke. “Dit is nog niet het effect van Trump – dat moet nog komen – maar het toont wel hoe kwetsbaar we zijn.”
In 2024 exporteerden Nederlandse bedrijven voor 38,4 miljard euro aan goederen naar de Verenigde Staten – 5,7 procent van de totale goederenuitvoer. Daarmee is de VS qua goederen de vijfde exportbestemming voor Nederland, en na het VK de grootste buiten de EU. “De economische afhankelijkheid is evident. En ook bedrijven die niet exporteren krijgen te maken met duurdere producten die ze nodig hebben in hun productieproces,” aldus Takke. “De inflatie zou wel eens een dure comeback kunnen maken.”
Takke stelt dat ongeveer 10 procent van de bedrijven in zijn leningenportefeuille direct afhankelijk is van export naar de VS. “Nog eens 40 procent is indirect afhankelijk, bijvoorbeeld via handel met Duitsland of Italië – landen die zelf sterk op de VS leunen – of via Nederlandse exporteurs naar de VS. Dit is ongeveer marktconform.”
Zijn advies aan ondernemers is duidelijk: “Spreid je omzet over meerdere landen. Daarmee beperk je je risico. In elk land kan iets misgaan, en dan wil je niet meteen de helft van je omzet kwijt zijn.” Ook adviseert hij scherp op de kosten te letten. “Dat maakt je weerbaarder als het tegenzit en helpt om concurrerend te blijven – zelfs met importtarieven. En ten slotte: blijf innoveren. Hoe onvervangbaarder je product, hoe moeilijker het voor je klanten is om over te stappen naar een andere leverancier.”
Als bedrijven in de problemen komen, moet er volgens Takke ruimte zijn om samen naar oplossingen te zoeken. “Banken escaleren vaak automatisch bij een betalingsachterstand, tot aan executieverkoop toe. Wij volgen geen vast patroon. We kijken per geval naar de mogelijkheden om een bedrijf weer op de rails te krijgen. Executieverkopen wil je voorkomen – dat is in niemands belang. Ook hier kunnen overheidsgaranties bij herfinanciering een belangrijke rol spelen.”
Sterk eerste kwartaal ondanks tegenwind
Ondanks alle onzekerheid zette NLInvesteert in het eerste kwartaal opnieuw een sterk resultaat neer. In heel 2024 verstrekte het platform al 287 miljoen euro aan financiering, waarvan 190 miljoen afkomstig was van de particuliere investeerders op het platform van NLInvesteert. Daar kwam in het eerste kwartaal van 2025 nog eens 100 miljoen euro bij. In tien jaar tijd heeft NLInvesteert inmiddels zo’n 1,23 miljard euro aan financiering geregeld. Hiervan is 724 miljoen euro via de particuliere investeerders verstrekt.
De sterke groei weerspiegelt volgens Takke de populariteit van non-bancaire kredietkanalen én de terughoudendheid van banken. “De wereldwijde angst voor een recessie maakt banken alleen maar voorzichtiger.”
Het percentage wanbetalingen op de portefeuille bedroeg aan het eind van het eerste kwartaal 1,2 procent. Dit is ruim onder het marktgemiddelde van 3 tot 4 procent. Het nettorendement op de portefeuille bleef stabiel op 7,9 procent, tegenover een marktgemiddelde van 5 tot 6 procent. Takke concludeert: “We liggen goed op koers, ondanks de economische tegenwind. Dat komt mede door onze strenge selectie. We verstrekken geen financiering aan bedrijven in de startupfase. We helpen ondernemers met een bewezen trackrecord en een goed team, waarbij financiering de sleutel is voor groei.”
